स्नेहा उपाध्याय
नेपालको कर्णालीप्रदेश, जसलाई प्रायः नेपालको अति सौन्दर्यपूर्ण र साहसिक स्थानका रूपमा चिनिन्छ, अबनयाँउपनामको साथ अघि बढिरहेको छ—“दुर्घटनाको राजधानी । तपाईंले सही पढ्नुभयो, कर्णालीअब नेपालको सबैभन्दा दुर्घटनाग्रस्त क्षेत्रको रूपमा स्थापितभएको छ र यो उपमालाई अत्यन्तै गर्वका साथ अघि बढाउँदैछ।यसले स्थानीय र राष्ट्रिय मिडियामा नयाँनयाँचर्चाप्राप्तगरिरहेको छ र यस क्षेत्रका सडकहरू अब साहसिकयात्रामानिस्कन इच्छुक पर्यटकहरूको लागिप्रमुखगन्तव्यबनिसकेका छन् । कर्णालीको प्रसिद्धि अब केबल प्राकृतिक सुन्दरता र ट्रेकिंगमार्गसम्म सीमित छैन, अहिले यो एक यस्तो स्थानहो, जहाँ सडक दुर्घटनाहरूलाई एक किसिमको खेलको रूपमा हेर्न थालिएको छ।
यहाँको सडक सुरक्षाः एउटा ‘सुझाव’मात्र
कर्णालीप्रदेशका सडकहरू, जसलाई स्थानीयभाषामा ‘स्वर्गजाने मार्ग’ भनेर उपहास गरिन्छ, दुर्घटनाको स्वर्णभूमिबनेका छन्। यहाँको सडक निर्माण न केबल सुरक्षाविचार गर्दै गरिएको छ, बरु यो एक किसिमको ‘रोमाञ्चकअनुभव’का रूपमा प्रस्तुतगरिएको छ। अरू ठाउँमा सडक सुरक्षाप्रमुख मुद्दा हो भने, कर्णालीमा यो ‘तपाईंको भाग्य’मानिर्भर छ—यदिबच्नुभयो भने, तपाईंको जीवन एक नायकको जस्तो हुनेछ।
यहाँको घुमाउरो, संकुचित र खतरनाक सडकहरूले मोटो वाहन र मोटरसाइकलचालकलाई जीवन र मृत्युको बीचमा दौडनका लागि आमन्त्रण गर्छ। कर्णालीको बस ड्राइभरहरूले भने, “नियम?हामीसँगनियमभनेको केवल’गति बढाउनु हो’ भन्ने सोच छ।” यहाँको चालकहरूको लक्ष्यभनेको तीव्र गतिमा घुमाउरो मोड पार गर्नु हो ।
कर्णालीको ‘एड्भेन्चर’ अनुभव
कर्णालीकानागरिकहरू अब दुर्घटनालाई मात्र सस्तो र रोमाञ्चकअनुभवका रूपमालिइरहेका छन्। कर्णालीकायातायातब्यवस्थाविभागले हालै नयाँ टुरिज्म योजना प्रस्तुत गरेको छ जसको नाम छ, “आवश्यक दुर्घटनामा समावेश हुन चाहनुहुन्छ भने कर्णालीआउनुहोस्।” यस योजनामा दुर्घटनाग्रस्त सवारीहरूको सही सुरक्षाउपायहरू र एक किट पनिउपलब्ध गराइन्छ—त्यसमाप्राथमिकउपचारका सामग्री र टाईम पास गर्ने ‘सेल्फी’को अवसर समावेश छ।कर्णालीका केहीप्रमुख दुर्घटनाहरू अब स्थानीय सञ्चार माध्यममा ‘सेलिब्रिटी’को रूपमा रिपोर्ट गरिन थालेका छन्। केही समय अघि, एक सार्वजनिकबसले अनियन्त्रितभइ रात्रिमध्यकालीन एक गाइका झुन्डमा टक्कर मारेको थियो। यो घटना पछि, स्थानीय मिडियाले यो टक्करलाई “संसारको सबैभन्दा रंगीन दुर्घटना” को रूपमाव्याख्याग¥यो।
यात्रागर्ने पर्यटकहरू यहाँआउन सुरु गरेका छन्, सस्तो दुर्घटना अनुभवगर्नकालागि। ‘कर्णाली दुर्घटना अनुभव’प्याकेज अन्तर्गत अबपर्यटकहरूले बसमायात्रागर्दा जीवन र मृत्युको बीचको यो रोमाञ्चकयात्राअनुभवगर्न सक्छन्।
दुर्घटनासँगै बढेको अर्थतन्त्र
कर्णालीको दुर्घटना उद्योग अहिले ठूलो आर्थिक वृद्धिका साथ अघि बढिरहेको छ। अहिले यहाँका अस्पतालहरू, चिकित्सक र स्वास्थ्यकर्मीहरूको कामकालागिखचाखच छ। दुर्घटनाबाट बच्नचाहनेकालागियहाँअब ‘अड्भेन्चर दुर्घटना बीमा’पनिबिक्रीहुँदैछ।
स्थानीयबीमाकम्पनीहरूले ‘कर्णालीयात्रामा दुर्घटनामा परेकाव्यक्ति’लाई आफ्नो सेवामाप्राथमिकतादिन सुरु गरेका छन्। अस्पतालहरू, क्लिनिक र प्राथमिकउपचार केन्द्रहरूले घाइते व्यक्तिहरूलाई भेलापारेर ‘कर्णाली सेवा सप्ताह’पनिआयोजनागर्दैछन्।
कर्णालीको सन्देश
कर्णालीकाअधिकारीहरूले आफ्नो क्षेत्रको लागिनयाँउपनाम “दुर्घटना राजधानी”का साथ देशभरको ध्यानआकर्षित गरेका छन्। यहाँको ‘माछा–माछा टापु’ नीतिअन्तर्गत यात्रागर्नकालागि स्थानीयप्रशासनले केही टिप्स दिएका छन्ः
सुरक्षागियर लगाउनुहोस्ः कर्णालीमायात्रागर्दा हेलमेट र पैडिङ मात्रै होइन, पूरा आर्मर आवश्यक छ। यदितपाईं पैदलयात्रागर्न जानुहुन्छ भने, कृपया दुर्घटनाको लागितयार रहनुहोस्।
धैर्य राख्नुहोस्ः कर्णालीको बस यात्रीहरूले दुर्घटनामा पर्दा क्रोधितहुनुको सट्टा शान्त र सकारात्मक सोच राख्नुपर्ने हुन्छ। ‘सुरक्षितयात्राकालागिशान्तिअपनाउनुहोस्’ भन्ने नारा अब कर्णालीको आधिकारिक पर्यटन गन्तव्यबनिसकेको छ।
सडक इन्फ्रास्ट्रक्चरको आनन्दलिनुहोस्ः कर्णालीका सडकहरू हावा जस्तै लचिलो र चकचके हुन्छन्। यदितपाईंको गाडी अचानकतल झर्छ भने, कृपयायसलाई ’साथी’को रूपमा स्वीकार्नुहोस् र फोटो खिच्न न बिर्सनुहोस्।
सडकको रागको आनन्दलिनुहोस्ः कर्णालीमा, सवारीकाहर्नहरू शालीनताको प्रतीक मानिन्छन्। जब तपाईंको बसमाहर्न बज्छ, यो केवल गुस्सा होइन, एक प्रकारको ‘नमस्ते’ हो।
निष्कर्ष
कर्णालीप्रदेशले नेपाली दुर्घटना क्षेत्रको ‘हब’को रूपमाअबनयाँ ‘साख’बनाएको छ। यहाँको दुर्घटना मात्र एक ‘सपना’होइन, यो अब एक साहसिकगतिविधिबनिसकेको छ। कर्णालीमाआर्कषण मात्रजङ्गलको सौन्दर्य र हिमालकाशिखर छैन, यहाँको सडक दुर्घटनाहरू अब एक नयाँप्रकारको पर्यटनको प्रमुख हिस्सा बनिरहेका छन्।आउनुहोस्, कर्णालीको सडकमा हर्ष र रोमाञ्चकाबीचको सन्देशसँगयात्रा गरौं। तपाईंलाई दुर्घटनामा समावेश हुने अनुभवनहोस् भने, यीशानदार दुर्घटनामा सहभागीबन्ननबिर्सनुहोस्।

दुर्घटनाको ‘हब’ कर्णालीप्रदेशस्
नेपालको कर्णालीप्रदेश, जसलाई प्रायः नेपालको अत िसौन्दर्यपूर्ण र साहसकि स्थानका रूपमा चनिन्छि, अबनयाँउपनामको साथ अघ िबढरिहेको छ—ूदुर्घटनाको राजधानी।ू हाँ, तपाईंले सही पढ्नुभयो, कर्णालीअब नेपालको सबैभन्दा दुर्घटनाप्रवण क्षेत्रको रूपमा स्थापतिभएको छ र यो उपनामलाई अत्यन्तै गर्वका साथ अघ िबढाउँदैछ।यसले स्थानीय र राष्ट्रयि मडियिामा नयाँनयाँचर्चा प्राप्त गररिहेको छ र यस क्षेत्रका सडकहरू अब साहसकियात्रामानस्किन इच्छुक पर्यटकहरूको लागप्रिमुखगन्तव्यबनसिकेका छन्। कर्णालीको प्रसद्धि िअब केबल प्राकृतकि सुन्दरता र ट्रेकिंगमार्गसम्म सीमति छैन, अहलिे यो एक यस्तो स्थानहो, जहाँ सडक दुर्घटनाहरूलाई एक कसिमिको खेलको रूपमा हेर्न थालएिको छ।